जेठ २८, मेलबर्न, अष्ट्र्रलिया। अष्ट्रेलियाको पत्रिका सिड्नी मर्निङ हेराल्डले १८३८ मा आदिवासी जनजातिको नरसंहारको समाचार लेखेकोमा माफी मागेको छ।

तत्कालिन समयमा न्यू साउथ वेल्सको म्याल क्रिक सहरमा कम्तीमा २८ व्यक्तिको हत्या गरिएको थियो। उक्त समुहमा मुख्यतया महिला र बालबालिकाको निर्ममतापूर्वक हत्या गरिएको थियो।

उक्त प्रकरण उपनिवेशवादीहरूलाई आदिवासी मानिसहरूको सामूहिक हत्याको लागि अभियोग लगाइएको पहिलो र एकमात्रै थियो।

सिड्नी मर्निङ हेराल्डले हत्याराहरूलाई न्यायबाट बच्नका लागि अभियान चलाउँदा जातिवादी विचार र गलत सूचना फैलाएको स्वीकार गरेको छ।

अष्ट्रेलियाको सबैभन्दा पुरानो पत्रिकाले हत्यामा संलग्न १२ मध्ये सात जनालाई मृत्युदण्डको सजायसँग पनि असहमत थियो। अखबारले शुक्रबार यस्तो निर्णय गर्नुको कारण प्रमाणको अभाव वा कानुनी प्रक्रियामा शंका नभई अपराधी गोरा र पीडित कालो भएकाले भएको बताएको छ ।

“हेराल्डको अष्ट्रेलियाको कथा तथा घटना सुनाउने लामो र गर्विलो इतिहास छ। तर म्याल क्रिकमा सत्य यो हो कि हामी निराशाजनक रूपमा असफल भयौं।” हेराल्डले सम्पादकीय मार्फत भनेको छ।

प्रकाशनले विगतका लेखहरूका लागि माफी मागेको छ जसले आदिवासी मानिसहरूलाई हानिलाई प्रोत्साहन गरेको थियो। पत्रिकाले यसको सम्पादकीयका कारण उपनिवेशकहरूले परिणाम बिना हिंसा गर्न सक्छ भन्ने गलत सुचना प्रवाह फैलिएको पनि स्वीकार गरेको छ।

त्यतिबेलाको पत्रिकाको कभरेज अन्य पत्रपत्रिकाभन्दा फरक रहेको सम्पादकीयमा उल्लेख छ । एक इतिहासकारले यसलाई औपनिवेशिक पत्रकारिता जत्तिकै कठोर रूपमा वर्णन गरेका छन्।

सिड्नी मर्निङ हेराल्डले उक्त नरशंहार भएको १८५ वर्ष पुगेको दिन नै माफी मागेर मेलमिलापका लागि सत्यलाई स्वीकार गर्नु महत्वपूर्ण हुने विश्वास व्यक्त गर्न चाहेको बताएको छ।

म्याल क्रिक स्टेसनमा भएको सामूहिक हत्या युरोपेली स्टकमेनहरूको समूहद्वारा गरिएको थियो। उनीहरूले विरायराय समुदायका महिला, केटाकेटी र वृद्धवृद्धाहरूलाई भेला पारेर मारेको विभिन्न प्रमाणहरूले पुष्टि गरेका छन्। यो घटना हुँदा विरायराय मानिसहरू नजिकै काम गरिरहेका थिए।

यी घटनाहरू अष्ट्रेलियाको फ्रन्टियर युद्धको समयमा भएका थिए। उक्त समय आदिवासी र ब्रिटिश उपनिवेशहरू बीचको १४० वर्षसम्म चलेको हिंसात्मक द्वन्द्वको अवधि थियो। यो समयमा आदिवासीहरू उपनिवेशवादीहरू विरुद्ध आफ्नो भूमि र आफ्नो रक्षा गर्न लडेका थिए।

सन् २०२२ मा युनिभर्सिटि अफ न्युकासल अष्ट्रेलियाले गरेको अनुसन्धानबाट तत्कालिन समयमा १९ वटा जातीय नरशंहार भएको पत्ता लगाएको थियो। यी नरसंहारहरूलाई एउटै व्यक्तिहरूले एक निश्चित क्षेत्रमा प्रत्येक आदिवासी व्यक्तिलाई उन्मूलन गर्ने उद्देश्यले गरेको प्रतिशोधात्मक हत्याहरूको श्रृंखलाको रूपमा वर्णन गरिएको थियो।

म्याल क्रिकमा भएको हिंसामा संलग्न भएकाहरूलाई कानुनी प्रक्रियामा लगेका कारण यो एक घटनाको पहिचान भएको छ। तर, फ्रन्टियर युद्धका अन्य धेरै समान घटनाहरू छन् जसको बारेमा कुनै ठोस प्रमाण छैनन्। यसले अष्ट्रेलियाको इतिहासमा केही खाडल छोडेको धेरै इतिहासकारहरू मान्छन्।

अहिले विश्वका ठूला पत्रिका तथा प्रकाशनहरूले उनीहरूले विगतमा गरेका गल्तिका लागि माफि मागिरहेका छन्। केही समय अघि द गार्जियनले ट्रान्सएट्लान्टिक दासत्वमा ब्रिटिश संस्थापकहरूको संलग्नताको बारेमा गरेको रिपोर्टिङलाई लिएर माफी मागेको छ। त्यस्तै, बाल्टिमोर सन र लस एन्जलस टाइम्स जस्ता अमेरिकी अखबारहरूले पनि जातीय  रिपोर्टिङमा आफ्ना विगतका गल्तीहरूका लागि माफी मागेका छन्।